İcat çıkarmamak için bin dereden su getirenler kadar enerjim ve kararlılığım olsaydı belki bugün bu satırları yazmak zorunda hissetmeyecektim. Hayatın gizli tuzakları arasında gizli hazinelerinde olduğu gerçeği benden uzun bir süre saklı kalmayı başardı. Artık ne düşünmem gerektiğini biliyor ama ne yapmam gerektiğini bilmiyorum. Evet kendinizi tebrik edebilirsiniz ey yüce bilgi kişi!
Yukarıda kısa bir yazıyla tarif etmeye çalıştığım durum, ulusumuz ve şahsım için çözülmesi çok zor hale gelmiş bir düğümü anlatıyor. Dünya uzun bir süredir çok hızlı değişiyor ve biz seyrediyoruz… Birazcık bile dünyadaki gelişmeleri takip edenler için geleceğin nelere gebe olduğu çok açık… Teknolojik gelişmeler sosyal, ekonomik ve hatta psikolojik durumumuzu direkt olarak etkileyecek hale geldi. Bu noktada, kendi adıma, Türkiye’nin içinde bulunduğu çukur ve kokuşmuşluğun sadece buraya notunu düşerek asıl konuma dönmek istiyorum.
Gazeteci Erkan Öz’ün youtube kanalında izleğim Gerçek Ekonomi programı beni bilgi ekonomisini anlamaya ve nasıl fayda sağlayabilirim sorusuna yöneltti. İçinde bulunduğumuz ekonomik durumun da etkisi oldukça yüksek tabi ki. Her ne kadar bazı taşlar hala yerine oturmasa da kısaca not almak gerektiğini düşünüyorum. Görünen o ki; ileride bu yazıya dönüp tekrar tekrar bakmam ve güncellemem gerekecek.
Yeni ekonomi ya da nam-ı diğer bilgi ekonomisinin ne olduğu arayışı beni ilk olarak psikoloji, istatistik okumuş ve araştırma metotları konusunda yüksek lisans yapmış Dan Tapscott’a götürdü. 1947 doğumlu ve iş stratejileri ve organizasyonel değişimler konusunda uzman Kanadalı konuşmacı, yazar ve danışman. 1996 yılında yeni ekonomi ve bilgi ekonomisi hakkında hazırladığı 12 maddelik açıklamayı yeni keşfetmiş olmanın hüznünü yaşadığımı söylesem ne kadar kendimi ifade edebilirim bilemiyorum.
Tapscott, bilginin temel üretim faktörü olarak ön plana çıktığı yeni ekonomi modelinin temel özelliklerini şöyle sıralıyor.
- Yeni Ekonomi Bilgi Ekonomisidir: İşletmelerin en önemli gücü, üretim faktörleri değil bilgi gücüdür.
- Yeni Ekonomi Dijital Bir Ekonomidir: Daha ucuz ve güvenilir bir iletişim sağlayan dijital ekonomi, yeni ekonominin temel taşıdır.
- Yeni Ekonomide Sanal Bir Dünya Oluşur: Sanal piyasaların ortaya çıkması ile kurumlar arasındaki iletişim biçimi değişmiş, analogdan dijitale kaymıştır. Dolayısı ile ekonomik işleyiş, sanal piyasalarda gerçekleşmeye başlamıştır.
- Yeni Ekonomi Moleküler Bir Ekonomidir: Yeni Ekonomide, işletmelerin temeli birey üzerine kuruludur. Birey kendi başına faaliyette bulunmaktadır ve bireyin kurduğu ekipler aracılığıyla yeni bileşim altyapısı genişleyecektir.
- Yeni Ekonomi Ağ Ekonomisidir: Ülkeler ve işletmeler kendi aralarında bilişim altyapılarını oluşturmaktadırlar. Bilişim gücü olmadan, yeni ekonominin işlemesi imkansızdır.
- Yeni Ekonomide Aracılar Ortadan Kalkacaktır: Özel ve kamu sektöründe birçok kurum tüketicileriyle ağlar aracılığı doğrudan temas kuracaklar ve aracıları büyük ölçüde ortadan kaldıracaklar.
- Yeni Ekonomi Yenilikleri Temel Alır: Firmaların ilkesi, ürettikleri ürünlerin modasını yine kendilerinin geçirmesidir. Eğer kendileri yapmazlarsa başka bir firma yeniliği gerçekleştirecektir.
- Yeni Ekonomi Üretici ve Tüketici Arasındaki Farkı Belirsizleştirmektedir: Yeni bilişim teknolojileri müşterilerin üreticiler ile daha fazla etkileşim içinde olmalarına imkan sağlamaktadır.
- Yeni Ekonomi Küresel Bir Ekonomidir: Bilginin anahtar role sahip olması tek bir dünya ekonomisi yaratmaktadır. Küreselleşme yeni ekonomiden soyutlanamamaktadır.
- Yeni Medya Sektörü: Yeni ekonomide anahtar sektör bilişim teknolojilerinden yoğun olarak faydalanan medya sektörüdür.
- Hız: İşletme başarısı ve ekonomik faaliyetler açısından hız anahtar değişken olmuştur.
- Farklı Sosyal Problemler: Yeni ekonomi politik, ekonomik, kültürel, güvenlik gibi konularda farklı sorunları da beraberinde getirmektedir.
Son yıllarda artan bir şekilde hayatımıza girmeye başlayan ekonomik sürecin tarifinin 1996 yılında yapıldığını şimdi öğrenmek bile körlüğümü açıklamak için yetersiz kalıyor. Zira Erkan Öz’ün videolarını izleyeli neredeyse 10 ay oldu ve erteleme hastalığı nedeniyle ‘lütuf’ gösterip yeni bakabildim. Videolardan izlediğim kadarıyla yaklaşan fırtınan sesleri geliyordu ama bir anlam ifade etmiyordu.
Kişisel ve toplumsal olarak neler yaptığım(ız), neler düşündüğüm(üz), nelerle uğraştığım(ız) aklıma gelince bu 12 madde bende soğuk duş etkisi yaratıyor. Titiriyorum sonra kendime geliyor ve yine titriyorum. Teknolojik gelişmeler ve bunun doğal sonucu olarak sosyal ve kültürel etkileri nihayetinde eskiye dayanan ekonomik modelinde sonunu getirmek üzere. Görünen o ki; bu fırtına, geçmişe kazık çakanları gömecek, değişime/gelişime yelken açanları ise çok hızlı ilerletecek… ve bu yazı burada bitmeyecek…. umarım!
Kaynaklar: